Pod koniec marca Ministerstwo Finansów przedstawiło propozycję zmian w rozliczaniu składki zdrowotnej dla przedsiębiorców. Od przyszłego roku ma ona zostać obniżona, a jej naliczanie znacząco uproszczone.
Według Ministerstwa Finansów, zmiany w rozliczaniu składki zdrowotnej mają być korzystne aż dla 93% wszystkich przedsiębiorców PIT. Mają one pozwolić przede wszystkim na dofinansowanie systemu ochrony zdrowia, rozwiązać kwestię składki zdrowotnej od sprzedaży środków trwałych oraz sprawić, że system obliczania składek będzie o wiele bardziej przejrzysty. Aby ustalić najkorzystniejsze zasady w zakresie płacenia składki i odpowiednio działającej ochrony zdrowia, potrzebny był kompromis pomiędzy Ministerstwem Zdrowia i Ministerstwem Finansów. Do jakiego porozumienia doszło i jakich zmian mogą spodziewać się osoby prowadzące własny biznes w Polsce?
Czym jest składka zdrowotna? Składka zdrowotna to comiesięczna opłata będąca częścią ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczenie zdrowotne zapewnia osobie ubezpieczonej świadczenia zdrowotne mające na celu zachowanie zdrowia, ochronę przed skutkami chorób oraz leczenie. Dzielimy je na obowiązkowe (przysługuje każdemu, kto ma umowę o pracę, zlecenia, działalność gospodarczą, jest emerytem albo osobą bezrobotną zarejestrowaną w urzędzie pracy lub jest do niego zgłoszony jako członek rodziny) i dobrowolne (prywatne) ubezpieczenie zdrowotne. Podstawa wymiaru składki zależy od sytuacji zawodowej i społecznej płatnika.
Spis treści
Jak wyliczyć składkę zdrowotną?
Od 2022 roku wysokość składki zdrowotnej wyliczana jest od formy opodatkowania wybranej przez płatnika i wysokości jego dochodów. Składkę zdrowotną można szybko obliczyć, korzystając z dostępnych w sieci programów do tego przeznaczonych, np. z kalkulatora składki zdrowotnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Składka zdrowotna — zmiany 2025
W 2025 roku mają wejść w życie nowe zasady naliczania składki zdrowotnej. Przedsiębiorcy mogą wybrać różne sposoby rozliczania podatku. Dla każdej z form opodatkowania zasady naliczania składki będą inne.
19% podatek liniowy a składka zdrowotna
W przypadku przedsiębiorców korzystających z podatku liniowego proponowana składka zdrowotna ma być niższa i stała — wynosząca 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia do dochodu wynoszącego dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia. Po przekroczeniu tego pułapu składka ma wynieść 4,9% od nadwyżki ponad dwukrotność wynagrodzenia. MF przewiduje też możliwość opłacania składki w oparciu o 1/12 ostatniego wykazanego dochodu oraz brak potrzeby wykazywania składki zdrowotnej od zbywanych środków trwałych.
Skala podatkowa a składka zdrowotna
Podatnicy PIT rozliczający się na skali podatkowej, czyli praktyczna większość z nich, będą mogli skorzystać ze zryczałtowanej składki zdrowotnej wynoszącej 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Nie będą oni musieli składać dodatkowych rozliczeń czy płacić składki od zbywanych środków trwałych.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych a składka zdrowotna
W związku z tym, że podatnicy na ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych osiągają różne przychody, ich składka zdrowotna będzie zależna od wysokości przychodu.
- Jeśli przychody przedsiębiorcy na ryczałcie nie przekroczą 4-krotności przeciętnego wynagrodzenia, składka wyniesie 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia.
- Przekroczenie tego progu będzie oznaczać, że składka wyniesie 3,5% od nadwyżki ponad 4-krotność przeciętnego wynagrodzenia.
Dodatkowo, przedsiębiorcy nie będą mieli możliwości odliczenia części składki zdrowotnej w PIT oraz obowiązku wykazywania przychodów ze zbycia środków trwałych.
Podstawę wymiaru składki stanowi procent przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego (włącznie z wypłatami z zysku). Procent ten zależy od przychodu.
Karta podatkowa a składka zdrowotna
Dla przedsiębiorców, którzy wybrali kartę podatkową jako formę rozliczenia, składka będzie wynosić 9% od 75% minimalnego wynagrodzenia. Podobnie, jak w przypadku przedsiębiorców na ryczałcie, przedsiębiorcy nie będą mieli możliwości odliczenia części składki zdrowotnej w PIT.
W tym przypadku podstawę składki stanowi kwota minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku kalendarzowym.
Ile wyniesie składka zdrowotna w 2025?
Do obliczeń wzięliśmy pod uwagę minimalne wynagrodzenie z pierwszego półrocza 2024 roku – 4242 złotych oraz prognozowane średnie wynagrodzenie w kraju – 7824 złotych:
Forma opodatkowania Składka zdrowotna Przykładowe kwoty po przekroczeniu progu Podatek liniowy 286,34 zł do dochodu wynoszącego maksymalnie dwukrotność przeciętnego wynagrodzenia Dochód Składka 20 000 zł 499,58 zł 80 000 zł 3439,58 zł Skala podatkowa 286,34 zł — Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 286,34 zł do dochodu wynoszącego maksymalnie czterokrotność przeciętnego wynagrodzenia Dochód Składka 40 000 zł 590,98 zł 80 000 zł 1990,98 zł Karta podatkowa 286,34 zł —
Wraz z początkiem lipca 2024 roku ma wzrosnąć minimalne wynagrodzenie krajowe – do 4300 złotych brutto. Zgodnie z tym, wartości w tabeli mogą być nieco wyższe.
Czy przedsiębiorcy mogą odliczyć składkę zdrowotną od podatku?
W 2024 roku przedsiębiorcy mogą odliczyć składkę zdrowotną od podatku jednak z wyjątkiem osób, które wybrały opodatkowanie według skali podatkowej — ta grupa nie może odliczyć składki zdrowotnej w PIT. Ponadto:
- osoby rozliczający się podatkiem liniowym mogą odliczyć składkę lub wliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne do 10200 złotych,
- osoby rozliczające się na podstawie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych mogą odliczyć od przychodu 50% zapłaconych składek zdrowotnych,
- osoby rozliczający się kartą podatkową mogą odliczyć od podatku 19% zapłaconych składek.
W 2025 roku przedsiębiorcy będą mieli możliwość odliczenia składki zdrowotnej od podatku, ale z małymi zmianami. W przypadku niektórych form opodatkowania będzie można odliczyć jedynie jej część.
Kiedy nowa składka zdrowotna?
Według informacji podanych przez Ministerstwo Finansów i Ministerstwo Zdrowia, podczas konferencji oraz w komunikatach na stronie rządowej, nowa składka zdrowotna ma zacząć obowiązywać już 1 stycznia 2025 roku. Ma ona nowelizować wprowadzone w 2022 roku zasady tzw. Polskiego Ładu.
