Obowiązek rozliczania się z Urzędem Skarbowym spoczywa co roku na każdym, kto uzyskuje jakiekolwiek przychody. Tematy księgowe nie należą jednak do najłatwiejszych i nie każdy się na nich zna. Sam proces rozliczania może być nieco skomplikowany i czasochłonny. Jak to wszystko zrozumieć i co robić, żeby się w tym nie pogubić?
Początek roku wydaje się być wzmożonym czasem dla firm, zwłaszcza jeśli chodzi o kwestie finansowe i rozliczeniowe. Ale podobnie jest też w przypadku osób niebędących przedsiębiorcami, a osiągającymi dochody, które zobowiązują ich do rozliczania się z tzw. fiskusem, czyli nadrzędną instytucją finansową kraju — Urzędem Skarbowym. Księgowość nie musi być prostym i znanym tematem dla każdego, dlatego o pomoc w stworzeniu deklaracji PIT można zgłosić się do osób w tej kwestii wykwalifikowanych lub po prostu doświadczonych.
Spis treści
Kto musi złożyć PIT?
Zgodnie z zasadą, zobowiązany do złożenia deklaracji PIT jest każdy, kto w ciągu roku podatkowego uzyskał jakiekolwiek przychody. Ich wysokość nie jest ważna, pod uwagę brany jest sam fakt ich nabycia. Dotyczy to zarówno zatrudnionych na umowę, przedsiębiorców z własną działalnością gospodarczą, jak i osób, które uzyskały przychody np. poprzez akcje, obligacje lub nieruchomości. To, w jaki sposób należy rozliczyć się z Urzędem Skarbowym, zależy od wysokości i rodzaju nabytego zarobku. Od powyższej zasady istnieją jednak pewne wyjątki:
- brak jakichkolwiek przychodów w roku podatkowym,
- ulga dla młodych do 26 roku życia,
- dochody z tytułu emerytury (można, ale nie trzeba na ich podstawie rozliczać PIT),
- posiadanie dochodów niepodlegających rocznej deklaracji PIT (np. renta, alimenty na dzieci, zapomogi na zdarzenia losowe, zasiłki pogrzebowe czy wygrane w grach hazardowych).
Wskaźniki referencyjne w pigułce
PIT-36
Deklaracja dla osób posiadających własną działalność gospodarczą, które działają w ramach jednoosobowo lub w ramach spółki cywilnej.
PIT-37
Podstawowy, najpopularniejszy PIT dla osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, dzieło lub zlecenie, a także dla emerytów i rencistów.
PIT-38
Składają go osoby uzyskujące dochód na podstawie papierów wartościowych, innych pochodnych instrumentów finansowych czy udziału w spółkach.
PIT-39
Deklaracja podatkowa składana przez osoby, które uzyskały dochód na podstawie sprzedaży nieruchomości.
PIT-28
Obowiązuje podatników osiągających przychody:
- z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy,
- sprzedaży produktów rolnych przetworzonych (z własnej uprawy),
- jako wspólnik spółki cywilnej lub jawnej oraz na działalności jednoosobowej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.
PIT-6
Przeznaczony dla osób prowadzących specjalne działy produkcji rolnej.
Terminy rozliczeń podatkowych
Z fiskusem należy rozliczać się podanym odgórnie terminie. Opóźnienia powodują kary nakładane na podatnika. Zeznania podatkowe składane są do 30 kwietnia każdego roku — w 2023 roku ze względu na wypadające święta, termin ten został wydłużony do 2 maja. Warto jednak zaznaczyć, że ostateczne daty różnią się w zależności od rodzaju PIT-u. Szczegółowa tabela dostępna jest tutaj.
Kiedy spodziewać się zwrotu podatku?
Czasami zwrot nadpłaty z odprowadzanego podatku może okazać się całkiem dużym zastrzykiem gotówki. Do kiedy zatem pieniądze mają szansę najpóźniej trafić na nasze konta? Należność z deklaracji złożonej w formie elektronicznej zostanie wypłacona w maksymalnie 45 dni od dnia następującego po złożeniu rozliczenia. W przypadku deklaracji papierowych termin ten wynosi 3 miesiące (również od dnia następującego). Zwrot trafi do Ciebie przekazem pocztowym lub przelewem bankowym, jeśli wskazałeś numer konta organowi podatkowemu. Co ciekawe, z przyspieszonego procesu zwrotu nadpłaty mogą skorzystać osoby posiadające aktualną Kartę Dużej Rodziny (KDR), ale wyłącznie po złożeniu deklaracji online.
Jak rozliczyć się wspólnie z małżonkiem?
Ustawodawca przewiduje możliwość rozliczenia się z fiskusem wspólnie z małżonkiem czy małżonką. Przede wszystkim, należy spełniać podstawowy warunek — pozostawać w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy. Można też zawrzeć go w danym roku podatkowym i pozostawać małżeństwem do jego ostatniego dnia. Rozliczenie wspólne powoduje, że podatek wylicza się na podstawie sumy dochodów małżonków, którą dzieli się na dwa. To sprawia, że oboje będą opodatkowani równomiernie i żadne z nich nie trafi do wyższego progu skali podatkowej. Wniosek o taką formę zeznania składa się razem lub osobno. Wtedy, takie podanie jednego małżonka będzie traktowane jako upoważnienie drugiego do składania prośby o wspólne rozliczenie.
Jak rozliczać kryptowaluty?
Uzyskanie dochodu poprzez inwestycję w waluty wirtualne zobowiązuje podatnika do rozliczenia się z tego tytułu. Zarobek na podstawie kryptowalut traktowany jest jako dochód na podstawie innych instrumentów finansowych, dlatego rozlicza się go zeznaniem PIT-38. Można go złożyć elektronicznie lub papierowo w urzędzie skarbowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Zeznanie podatkowe należy wykazać nawet w sytuacji jedynie kupna kryptowalut bez ich późniejszej sprzedaży (i zysku). Od dochodu uzyskanego z wirtualnych pieniędzy podatnik zapłaci 19% podatku dochodowego.
Twój e-PIT – co to?
Praktycznie każda dziedzina życia rozwija się w błyskawicznym tempie. Twój e-PIT to wirtualne (w formie elektronicznej) sprawozdanie finansowe osób fizycznych przygotowane przez Krajową Administrację Skarbową. Dostępne jest po zarejestrowaniu konta w e-Urzędzie Skarbowym na stronie www.podatki.gov.pl. System posługuje się danymi zgromadzonymi przez administrację skarbową. Podatnik korzystający z tej usługi nie musi samodzielnie wypełniać zeznania podatkowego, ponieważ jest to funkcja automatyczna. Rozliczenie należy jedynie wysłać online do odpowiedniego Urzędu Skarbowego. W ramach e-PIT dostępne są opcje rozliczenia wspólnego z małżonkiem, a także wybór ulg podatkowych. W systemie można złożyć też korektę. Oczywiście, korzystanie z tej usługi nie jest obowiązkowe — całej procedury można dokonać w formie papierowej lub samodzielnie wypełnić sprawozdanie finansowe online.
Zwrot podatku a PIT-0
W Polsce, osoby pracujące do 26. roku życia mogą korzystać z tak zwanego PIT-u zerowego dla młodych, czyli ulgi na podatek dochodowy. Przysługuje im wtedy możliwość rezygnacji z odprowadzania podatku dochodowego. Może się więc okazać, że zwrot nadpłaty osoby spełniającej powyższe kryteria będzie niski lub zerowy. To spowodowane jest comiesięczną wyższą pensją netto (powiększoną właśnie o nieodprowadzany podatek). Warto pamiętać, że osoby, które osiągnęły w danym roku podatkowym dochody tylko z tytułu pracy, pracodawca pobrał i odprowadził zaliczki na podatek, nie muszą składać rocznej deklaracji podatkowej PIT.
Nie taki straszny obowiązek
Rozliczenie z Urzędem Skarbowym jest niezbędne dla każdej osoby uzyskującej dochody. Ze względu na swoją złożoność, może okazać się nieco skomplikowane, ale wcale nie musi takie być. Uporządkowanie i zrozumienie podstawowych informacji pomoże Ci przejść przez ten proces bez większych trudności. Pamiętaj o zbieraniu najpotrzebniejszych dokumentów, np. faktur, wyciągów, rachunków itp. Zorientuj się również w temacie ulg i odliczeń od podatku, być może przysługuje Ci ich kilka. W razie kłopotów skontaktuj się ze specjalistą.
