Już 30 czerwca 2025 r. ruszy jeden z najważniejszych eksperymentów społeczno-gospodarczych ostatnich lat – pilotaż skróconego czasu pracy. Program przygotowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej (MRiPS) zakłada przetestowanie alternatywnych modeli organizacji pracy: m.in. 6-godzinnego dnia pracy, 4-dniowego tygodnia pracy oraz dodatkowych dni urlopu bez obniżenia wynagrodzenia.
Program skierowany jest do firm prywatnych, które spełnią określone warunki i zdecydują się wziąć udział w testach. Na zachętę państwo zaoferuje dofinansowanie do 1 mln zł dla każdego pracodawcy.
Spis treści
Dlaczego skracamy czas pracy?
Zmiany te mają związek z rosnącą presją społeczną i ekonomiczną, dotyczącą zachowania równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Od lat eksperci, związki zawodowe i środowiska akademickie apelują o dostosowanie norm czasu pracy do rzeczywistych warunków społecznych i technologicznych.
Badania z innych krajów (m.in. Islandii, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii czy Japonii) pokazują, że skrócenie czasu pracy nie tylko nie obniża produktywności, ale często ją zwiększa – przy równoczesnym spadku absencji, wypalenia zawodowego i rotacji pracowników.
Czy od 1 lipca 2025 roku będziemy pracować krócej?
Tak, od 1 lipca 2025 będzie możliwe krótsze zatrudnienie – ale tylko w miejscu pracy objętym pilotażem MRPiPS. Uczestnicy wybiorą model skrócenia, utrzymają pełne wynagrodzenie i skorzystają z dofinansowania. MRiPS przedstawiło 3 możliwe modele do wyboru:
- 6-godzinny dzień pracy – 5 dni w tygodniu, ale w krótszym wymiarze dobowym.
- 4-dniowy tydzień pracy – przy zachowaniu 8-godzinnego dnia pracy.
- Dodatkowy urlop – w postaci kilkunastu dodatkowych dni wolnych w roku.
Każdy pracodawca biorący udział w programie może wybrać jedną z opcji, pod warunkiem utrzymania poziomu wynagrodzeń i zatrudnienia. Kluczowe założenia programu pilotażowego Pilotaż skróconego czasu pracy potrwa od 15 do 18 miesięcy i będzie miał charakter w pełni eksperymentalny. Oto główne założenia:
Budżet i finansowanie
Na realizację pilotażu w pierwszym roku przeznaczymy 10 mln zł z Funduszu Pracy. Na jeden projekt (czyli każdy pracodawca, który zgłosi się do pilotażu) będzie można otrzymać maksymalnie do 1 mln zł. W kolejnych latach być może więcej, co świadczy o długoterminowym charakterze tej inicjatywy.
Dobrowolność uczestnictwa
Program ma charakter eksperymentalny i będzie w pełni dobrowolny dla pracodawców. Program ma być dobrowolny, co oznacza, że żaden pracodawca nie będzie zmuszany do uczestnictwa w pilotażu.
Dofinansowanie dla firm
Firmy, które zgłoszą się do programu, mogą otrzymać dofinansowanie w wysokości nawet do 1 000 000 zł. Program finansowany będzie z funduszy publicznych, przy współpracy z Europejskim Funduszem Społecznym+. Środki te mają pokryć m.in.:
ewentualne koszty zatrudnienia dodatkowych osób,- wdrożenie systemów organizacji pracy,
- szkolenia kadry zarządzającej,
- monitoring i ewaluację rezultatów programu.
Kto może się zgłosić?
Udział w pilotażu będzie dobrowolny. Do programu mogą aplikować:
- firmy prywatne z sektora MŚP i dużych przedsiębiorstw,
- instytucje zatrudniające min. 20 osób,
- podmioty, które działają minimum 2 lata i nie znajdują się w stanie upadłości lub restrukturyzacji.
- Formularz zgłoszeniowy i szczegółowe kryteria zostaną opublikowane na stronie MRiPS oraz w Biuletynie Informacji Publicznej.
Ryzyka i oczekiwania
Choć program zapowiada się obiecująco, wielu ekspertów wskazuje na potencjalne wyzwania:
- ryzyko spadku efektywności w branżach wymagających ciągłej obecności,
- trudności organizacyjne przy modelu hybrydowym,
- możliwe konflikty między kadrą a zarządem w ocenie rezultatów.
- Z drugiej strony, oczekuje się:
- poprawy dobrostanu pracowników,
- zwiększenia retencji talentów,
- zmniejszenia kosztów absencji i rotacji,
- lepszego employer brandingu.
Głos biznesu
W środowisku przedsiębiorców opinie są podzielone. Część firm widzi w pilotażu realną szansę na przetestowanie nowoczesnych rozwiązań HR bez ryzyka finansowego. Inni obawiają się kosztów i braku możliwości utrzymania efektywności w trybie skróconym. Eksperci radzą, aby przed zgłoszeniem się do programu, przeprowadzić w firmie audyt procesów oraz badanie satysfakcji pracowników.
