AktualnościKadryPrzepisy

Uzupełniający urlop macierzyński od 19 marca 2025

Uzupełniający urlop macierzyński od 19 marca 2025

Od 19 marca 2025 roku weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która wprowadza fundamentalne zmiany w systemie wsparcia dla rodzin wcześniaków. Nowy przepis art. 180² Kodeksu pracy ustanawia uzupełniający urlop macierzyński – rozwiązanie długo wyczekiwane przez rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie oraz wymagających hospitalizacji po narodzinach.

Ta historyczna zmiana w polskim prawie pracy odpowiada na realną potrzebę tysięcy rodzin, które dotychczas były zmuszone do wykorzystywania standardowego urlopu macierzyńskiego w czasie, gdy dziecko przebywało w szpitalu, a nie w domu rodzinnym.

Komu przysługuje dodatkowy urlop?

Nowe przepisy wprowadzają zróżnicowaną skalę wsparcia, dostosowaną do stopnia wcześniactwa i czasu hospitalizacji:

Głębokie wcześniactwo

Rodzice dzieci urodzonych przed 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową nieprzekraczającą 1000 gramów mogą otrzymać do 15 tygodni dodatkowego urlopu. Przysługuje jeden tydzień urlopu za każdy tydzień hospitalizacji dziecka, maksymalnie do 15. tygodnia po porodzie.

Umiarkowane wcześniactwo

W przypadku dzieci urodzonych między 28. a 37. tygodniem ciąży z masą urodzeniową przekraczającą 1000 gramów, rodzice mogą skorzystać z do 8 tygodni uzupełniającego urlopu, liczonych analogicznie według czasu hospitalizacji, maksymalnie do 8. tygodnia życia dziecka.

Dzieci donoszone wymagające hospitalizacji

Nawet rodzice dzieci urodzonych w terminie mogą otrzymać wsparcie, jeśli noworodek wymaga hospitalizacji trwającej co najmniej 2 dni w okresie między 5. a 28. dniem życia. W takim przypadku przysługuje jeden tydzień urlopu za każdy tydzień hospitalizacji, maksymalnie do 8. tygodnia.

Warunki finansowe i prawne

Uzupełniający urlop macierzyński jest w pełni odpłatny – rodzice otrzymują 100% podstawy zasiłku macierzyńskiego, tak jak w przypadku standardowego urlopu. To kluczowe rozwiązanie, które zapewnia stabilność finansową rodzin w trudnym okresie.

Urlop przysługuje jednorazowo, bez możliwości dzielenia na części, i rozpoczyna się bezpośrednio po zakończeniu podstawowego urlopu macierzyńskiego. Istotne jest, że z nowego uprawnienia mogą skorzystać nie tylko matki, ale również ojcowie, rodzice adopcyjni oraz opiekunowie zastępczy.

Pracownicy korzystający z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego pozostają pod pełną ochroną przed zwolnieniem z pracy, co dodatkowo wzmacnia ich pozycję prawną w tym wrażliwym okresie.

Procedura uzyskania urlopu

Aby skorzystać z nowego uprawnienia, pracownik musi złożyć wniosek do pracodawcy co najmniej 21 dni przed zakończeniem podstawowego urlopu macierzyńskiego. Do wniosku konieczne jest dołączenie zaświadczeń medycznych potwierdzających:

  • tydzień ciąży, w którym nastąpił poród
  • masę urodzeniową dziecka
  • czas hospitalizacji noworodka

Pracodawca ma ustawowy obowiązek uwzględnienia wniosku spełniającego formalne wymagania – nie może go odmówić. To rozwiązanie eliminuje niepewność i zapewnia rodzinom pewność otrzymania wsparcia.

Znaczenie społeczne i praktyczne

Wprowadzenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego stanowi odpowiedź na postulaty zgłaszane od lat przez organizacje wspierające rodziny wcześniaków, w tym Koalicję dla Wcześniaka oraz Rzeczniczkę Praw Dziecka. Nowe przepisy otrzymały pozytywną ocenę ekspertów z dziedziny prawa pracy i pediatrii.

Kluczowe znaczenie ma fakt, że nowy urlop rekompensuje czas, który rodzice wcześniej musieli spędzać przy łóżku szpitalnym dziecka, wykorzystując standardowy urlop macierzyński. Dzięki temu mogą oni rzeczywiście skupić się na budowaniu więzi z dzieckiem w domowych warunkach, co ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju noworodka i dobrostanu całej rodziny.

Wpływ na rynek pracy

Nowe regulacje wprowadzają również istotne zmiany dla pracodawców, którzy muszą dostosować swoje procedury kadrowe do nowych wymogów. Konieczne będzie przeszkolenie działów HR w zakresie obsługi wniosków oraz weryfikacji dokumentacji medycznej.

Jednocześnie przepisy te wpisują się w szerszy trend wspierania rodzicielstwa w miejscu pracy i mogą przyczynić się do zwiększenia atrakcyjności pracodawców, którzy skutecznie wdrożą nowe procedury.

Podsumowanie

Wprowadzenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego od 19 marca 2025 roku stanowi przełomową zmianę w polskim systemie wsparcia rodzin. Nowe przepisy zapewniają:

  • Realne wsparcie dla rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych
  • Pełne wynagrodzenie w okresie dodatkowego urlopu
  • Ochronę prawną przed zwolnieniem z pracy
  • Jasne procedury aplikacyjne
  • Możliwość skorzystania przez różne kategorie opiekunów

To rozwiązanie, które nie tylko odpowiada na konkretne potrzeby społeczne, ale również wzmacnia pozycję Polski jako kraju przyjaznego rodzinom. Dla tysięcy rodzin rocznie oznacza to możliwość spokojnego przejścia przez jeden z najtrudniejszych okresów w życiu, z gwarancją stabilności finansowej i prawnej.

Nowe przepisy wchodzą w życie automatycznie i dotyczą wszystkich porodów następujących po 19 marca 2025 roku, co oznacza, że pierwsze rodziny mogą już korzystać z tego cennego wsparcia.

Udostępnij